Tìm hiểu bệnh ung thư gan

1. Ung thư gan là gì?

Ung thư gan (ung thư biểu mô tế bào gan) là một ung thư phát sinh từ gan. Nó còn được gọi là ung thư gan nguyên phát hoặc hepatoma.

Tại Việt Nam, ung thư gan là loại ung thư phổ biến đứng hàng thứ 4 ở cả hai giới. Ung thư gan chủ yếu xuất hiện ở người lớn tuổi, độ tuổi từ 50-60 là độ tuổi cỏ tỷ lệ mắc bệnh cao. Thông thường nam giới có nguy cơ mắc phải cao gấp 7 đến 8 lần so với phụ nữ.

2. Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ

- Thủ phạm chính gây nên bệnh ung thư gan là virus viêm gan B. Người bị nhiễm viêm viêm gan B có nguy cơ cao gấp 200 lần so với người không bị nhiễm loại virus này.

- Uống rượu kéo dài dẫn tới xơ gan là nguyên nhân thường gặp nhất của ung thư gan trên toàn thế giới. Những người bị xơ gan do rượu nếu ngừng uống khoảng 10 năm thì sau đó cũng tiến triển tới ung thư gan. 

- Thực phẩm dự trữ trong môi trường nóng và ẩm dễ sinh ra một loại nấm gọi là Aspergillus flavus, loại nấm này sinh ra Aflatoxin, là chất được biết gây ung thư mạnh trên thực nghiệm. Ung thư tế bào gan cũng xuất hiện ở trên 30% bệnh nhân bị ứ sắt có tính chất di truyền. 

- Tại Việt Nam, hậu quả của chiến tranh để lại với hàng triệu tấn chất độc màu da cam có chứa chất Dioxin cũng là một yếu tố nguy cơ chính gây nên căn bệnh này.

3. Các loại bệnh ung thư gan:

- Ung thư biểu mô tế bào gan (Hepatocellular carcinoma - HCC). Đây là loại ung thư gan nguyên phát phổ biến nhất xảy ra ở cả trẻ em và người lớn bắt đầu trong tế bào gan.

- Ung thư đường mật (Cholangiocarcinoma). Đây là loại ung thư bắt đầu trong các ống nhỏ như ống dẫn mật trong gan, đôi khi được gọi là ung thư ống dẫn mật.

- U nguyên bào gan (Hepatoblastoma). Ung thư gan hiếm gặp xảy ra trên trẻ em dưới 4 tuổi.

- U máu ác tính (Angiosarcoma hoặc hemangiosarcoma). Ung thư hiếm gặp bắt đầu từ các mạch máu của gan phát triển rất nhanh. 

4. Các giai đoạn ung thư gan:

- Giai đoạn I. Khối u đơn lẻ chưa xâm lấn vào bất kỳ mạch máu nào.

- Giai đoạn II. Khối u đơn lẻ đã xâm lấn vào các mạch máu lân cận, hoặc có thể có nhiều khối u nhỏ trong gan.

- Giai đoạn III. Nhiều khối u lớn, hoặc một khối u lớn đã xâm lấn tĩnh mạch chính của gan hoặc xâm lấn các tổ chức lân cận, chẳng hạn như túi mật.

- Giai đoạn IV. Ung thư đã lan ra ngoài gan đến các vùng khác của cơ thể.

5. Triệu chứng

Ung thư gan ở giai đoạn sớm hầu như không có triệu chứng, khi phát hiện ra thì bệnh đã ở giai đoạn muộn. Đau bụng vùng hạ sườn trái là triệu chứng thường gặp nhất do u lớn. Triệu chứng khởi đầu cũng thường gặp mệt, sốt , đau bụng, sụt cân không rõ nguyên nhân, ăn không ngon , cổ chướng, vàng da, xuất huyết tiêu hoá do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản. 

6. Phòng ngừa ung thư gan như thế nào?

Ung thư gan là căn bệnh có thể phòng ngừa được. Đa số các ung thư gan thường kèm theo nhiễm viêm gan B vì vậy để ngăn ngừa căn bệnh này, việc cần làm là thực hiện tiêm vacxin chống lại virus viêm gan B. Vắc-xin giúp tránh nguy cơ nhiễm bệnh khoảng 90% cho trẻ em và người lớn. Tất cả mọi lứa tuổi đều có thể tiêm chủng HBV. Trẻ em nên tiêm phòng từ lúc mới sinh cho đến 1 tuổi. 
Ngừa HCV bằng cách: quan hệ tình dục an toàn, khi cần tiêm thuốc phải chắc là dùng kim vô trùng, bạn nên cẩn thận đề phòng khi xăm thẩm mỹ, chân mày, xăm hình trên da, xỏ lỗ tai, lỗ mũi để đeo bông...

Bạn nên đặc biệt tránh thức ăn (bột, ngũ cốc, rau trái) mốc meo, không nên uống quá nhiều rượu. Tiêm vắc xin phòng tránh không bị nhiễm HBV, HCV.